راههای جلوگیری یا کاهش ترک خوردگی در بتن

راههای جلوگیری یا کاهش ترک خوردگی در بتن

تمام بتن ها برای ترک خوردگی تمایل نشان می دهند و تولید مداوم بتن کاملاً عاری از ترک خوردگی امکان پذیر نیست. به هرحال، ترک خوردگی می تواند در صورتی کاهش یافته و کنترل شود که محافظت های اساسی زیرین رعایت شوند :

الف) بستر زیرکار و قالب بندی :

تمام خاک رويی (خاک دستی) و نقاط نرم باید برداشته شوند.
.صرف نظر از نوع خاک، زیر قطعه بتنی باید فشرده و یا بوسیله غلتک کاری، و یا کوبیدن کاملاً فشرده و متراكم گردد.
بستر زیرکار باید جهت زهکشی شیب مناسبی داشته باشد.
بستر زیر کار صاف، هموار و ترازبندی شده، بـه جلوگیری از ترک خوردگی کمک می کند.
 قالب ها باید طوری ساخته و مهار شده باشند که بتواند در مقابل فشار بتن، بدون حرکت و جابجايی، مقاوم و استوار باشد.

ب) خنك نمودن قالب ها و ميلگردها:

قالب و میلگردها باید قبلا خنک شود (آيين نامه آبا حداکثر دمای 50oC را برای آنها پیش بینی کرده است.) با آب پاشی بر روی قالب (بویژه فلزی) و میلگردها می توان آنها را خنک نمود ولی آب اضافی باید از سطح قالب و میلگرد زدوده شود.

ج) بتن:

 به طور کلی از بتن با اسلامپ كمتر از 12 سانتی متر استفاده نماييد.
 از آب زدن مجدد به مخلوط بتن خودداری نمايید.
  بکار بردن بتن با اسلامپ بالاتر، موجب جداشدگی و کاهش مقاومت و همچنین ترک در بتن خواهد شد.

د) پرداخت کاری :

  پرداخت سطح بتن در هوای گرم با مشکل همراه است و معمولاً باید زودتر از سایر شرایط، پرداخت را انجام داد اما نباید اين امر باعث جمع شدن آب در زیر لایه فوقانی گردد .
  کارهای پرداختی را با آب موجود روی سطح انجام ندهید.
  شمشه کشی اولیه باید بلافاصله بوسیله تخته ماله کشی انجام گیرد.
  برای ایجاد اصطکاک بهتر در روی سطوح خارجی از پرداخت جاروئی استفاده نمائید.
  تراکم مجدد بتن (قبل از گیرش) در هوای گرم توصیه می شود زيرا انجام این امر باعث كاهش ترک ها می گردد .
  استفاده از ماله برای بهم آوردن ترک ها توصیه می گردد .
  ماله کشي با تأخیر و مجدد يا ماله كشي دوم باعث كاهش ترك ناشي از جمع شدگي پلاستيك مي گردد.
  اگر تبخیر آب بیش از حد باشد يا شرایط جوی شدید باشد، بتن را با گونی خیس و با ورقه های پلی اتیلن در بین عملیات پرداخت بپوشانید.

هـ) عمل آوردن :

 حتی المقدور هرچه زودتر عمل آوری را شروع نمايید.
 در هوای گرم و خشک اغلب سرعت تبخیر بیش از سرعت بالا آمدن آب به سطح بتن است و سطح بتن خشک می شود . لازم است در اسرع وقت سطح بتن محافظت شده و مرطوب گردد . استفاده از گونی خیس (حداقل به مدت 3 روز) در این موارد توصیه می شود . در غیر این صورت استفاده از پوشش های خاص مانند نایلون یا ترکیبات عمل آورنده غشاء مایعی (مایع کیورینگ) بتن می تواند مصرف شود .
 بدیهی است در شرایط هوای گرم و خشک توجه ویژه ای باید به عمل آوری رطوبتی معطوف گردد .

و) اتصالات (درزها و ژوئن ها) :

 باید با ايجاد درزهای کنترلی به عمق یک چهارم ضخامت دال که بوسیله اره کردن و یا فشار دادن در فواصلی کمتر از 30 برابر ضخامت دال ایجاد می شود، تمهیداتی جهت حرکات انقباضی یا انبساطی ناشی شده از تغییرات دما و رطوبت اتخاذ نمود.
  اغلب جهت سطوح وسیع با ضخامت کم، کمتر کردن فواصل درزهای کنترلی لازم به نظر می رسد.

ز) پوشش روی آرماتورها :

 ترک های موجود در بتن حاصل از انبساط زنگ زدگی روی آرماتورهای فولادی، باید بوسیله ایجاد پوشش بتنی کافی به میزان حداقل 5 سانتیمتر برای جلوگیری از تماس نمک و رطوبت با فولاد ممانعت شود. لذا حداقل كاور بتن روي ميلگردها 5 سانتی متر در نظر گرفته شود.

برای کاهش ترک خوردگی از این دستورات پیروی نمائید.

اعضاء را برای تحمل تمام بارهای پیش بینی شده طراحی کنید.
درزهای کنترلی و جداکننده مناسب تهیه نمايید.
در عملیات بتن ریزی روی زمین، بستر زیرکار بايد پایدار و استوار باشد.
مطابق دستورهای وضع شده بتن ريزي را انجام داده و بتن را پرداخت نمايید.
بتن را به روش های صحیح و مناسب، حفاظت و عمل آوری نماييد.

واحد تحقیق و توسعه بنیان بتن ( مهندس مصطفی رستمی - مهندس مریم مغنی نژاد)