راههای جلوگیری یا کاهش ترک خوردگی در بتن
تمام بتن ها برای ترک خوردگی تمایل نشان می دهند و تولید مداوم بتن کاملاً عاری از ترک خوردگی امکان پذیر نیست. به هرحال، ترک خوردگی می تواند در صورتی کاهش یافته و کنترل شود که محافظت های اساسی زیرین رعایت شوند :
الف) بستر زیرکار و قالب بندی :
تمام خاک رويی (خاک دستی) و نقاط نرم باید برداشته شوند. .صرف نظر از نوع خاک، زیر قطعه بتنی باید فشرده و یا بوسیله غلتک کاری، و یا کوبیدن کاملاً فشرده و متراكم گردد. بستر زیرکار باید جهت زهکشی شیب مناسبی داشته باشد. بستر زیر کار صاف، هموار و ترازبندی شده، بـه جلوگیری از ترک خوردگی کمک می کند. قالب ها باید طوری ساخته و مهار شده باشند که بتواند در مقابل فشار بتن، بدون حرکت و جابجايی، مقاوم و استوار باشد.
ب) خنك نمودن قالب ها و ميلگردها:
قالب و میلگردها باید قبلا خنک شود (آيين نامه آبا حداکثر دمای 50oC را برای آنها پیش بینی کرده است.) با آب پاشی بر روی قالب (بویژه فلزی) و میلگردها می توان آنها را خنک نمود ولی آب اضافی باید از سطح قالب و میلگرد زدوده شود.
ج) بتن:
به طور کلی از بتن با اسلامپ كمتر از 12 سانتی متر استفاده نماييد. از آب زدن مجدد به مخلوط بتن خودداری نمايید. بکار بردن بتن با اسلامپ بالاتر، موجب جداشدگی و کاهش مقاومت و همچنین ترک در بتن خواهد شد.
د) پرداخت کاری :
پرداخت سطح بتن در هوای گرم با مشکل همراه است و معمولاً باید زودتر از سایر شرایط، پرداخت را انجام داد اما نباید اين امر باعث جمع شدن آب در زیر لایه فوقانی گردد . کارهای پرداختی را با آب موجود روی سطح انجام ندهید. شمشه کشی اولیه باید بلافاصله بوسیله تخته ماله کشی انجام گیرد. برای ایجاد اصطکاک بهتر در روی سطوح خارجی از پرداخت جاروئی استفاده نمائید. تراکم مجدد بتن (قبل از گیرش) در هوای گرم توصیه می شود زيرا انجام این امر باعث كاهش ترک ها می گردد . استفاده از ماله برای بهم آوردن ترک ها توصیه می گردد . ماله کشي با تأخیر و مجدد يا ماله كشي دوم باعث كاهش ترك ناشي از جمع شدگي پلاستيك مي گردد. اگر تبخیر آب بیش از حد باشد يا شرایط جوی شدید باشد، بتن را با گونی خیس و با ورقه های پلی اتیلن در بین عملیات پرداخت بپوشانید.
هـ) عمل آوردن :
حتی المقدور هرچه زودتر عمل آوری را شروع نمايید. در هوای گرم و خشک اغلب سرعت تبخیر بیش از سرعت بالا آمدن آب به سطح بتن است و سطح بتن خشک می شود . لازم است در اسرع وقت سطح بتن محافظت شده و مرطوب گردد . استفاده از گونی خیس (حداقل به مدت 3 روز) در این موارد توصیه می شود . در غیر این صورت استفاده از پوشش های خاص مانند نایلون یا ترکیبات عمل آورنده غشاء مایعی (مایع کیورینگ) بتن می تواند مصرف شود . بدیهی است در شرایط هوای گرم و خشک توجه ویژه ای باید به عمل آوری رطوبتی معطوف گردد .
و) اتصالات (درزها و ژوئن ها) :
باید با ايجاد درزهای کنترلی به عمق یک چهارم ضخامت دال که بوسیله اره کردن و یا فشار دادن در فواصلی کمتر از 30 برابر ضخامت دال ایجاد می شود، تمهیداتی جهت حرکات انقباضی یا انبساطی ناشی شده از تغییرات دما و رطوبت اتخاذ نمود. اغلب جهت سطوح وسیع با ضخامت کم، کمتر کردن فواصل درزهای کنترلی لازم به نظر می رسد.
ز) پوشش روی آرماتورها :
ترک های موجود در بتن حاصل از انبساط زنگ زدگی روی آرماتورهای فولادی، باید بوسیله ایجاد پوشش بتنی کافی به میزان حداقل 5 سانتیمتر برای جلوگیری از تماس نمک و رطوبت با فولاد ممانعت شود. لذا حداقل كاور بتن روي ميلگردها 5 سانتی متر در نظر گرفته شود.
برای کاهش ترک خوردگی از این دستورات پیروی نمائید.
اعضاء را برای تحمل تمام بارهای پیش بینی شده طراحی کنید. درزهای کنترلی و جداکننده مناسب تهیه نمايید. در عملیات بتن ریزی روی زمین، بستر زیرکار بايد پایدار و استوار باشد. مطابق دستورهای وضع شده بتن ريزي را انجام داده و بتن را پرداخت نمايید. بتن را به روش های صحیح و مناسب، حفاظت و عمل آوری نماييد.