مصاحبه با پروفسور بیورن کارلسون

بدون شک توسعه تکنیک های مختلف انرژی خورشیدی و خصوصاً کاربرد آن در ساختمان در جهان مدیون چهل سال فعالیت های خستگی ناپذیر پرفسور کارلسون دانشمند برجسته سوئدی می باشد. نه فقط تعداد مقالات و تالیفات ایشان بالغ بر ده ها می باشد، بلکه صدها دانشجوی تربیت شده وی، در اقصی نقاط جهان این فن آوری را گسترش داده اند.
با خبر شدیم که پرفسور کارلسون به دعوت مهندس اکرمی و دوتن از دانشجویان سابق ایشان که در شرکت بنیان بتن مشغول کار هستند، آقای مهندس پرهام احمدی ایران و سرکار خانم مهندس سمانه سیدی به ایران و شهر مقدس مشهد سفر کرده اند. به دلیل محدودیت شدید وقت ایشان، تنها موفق به انجام مصاحبه در آخرین لحظات سفرشان در فرودگاه شدیم، که به نظر خوانندگان می رسد.
- ممکن است مختصری از سوابق خودتان و اینکه اکنون به چه کاری مشغول هستید بیان نمایید؟
من عمدتاً متخصص انرژی خورشیدی هستم ولی در زمینه امکانات مختلف بهره گیری از مزایای کلیه ی انرژی های تجدید پذیر بیش از سی سال کار و تحقیق کرده ام. این روزها بیشتر برروی افزایش بهره وری انرژی در ساختمان کار می کنم با این وجود در این زمینه هم، بیشتر تمرکز تحقیقات من در ارتباط با انرژی خورشیدی است. .
- برای خوانندگان ما زندگی شخصی شما (به عنوان یک استاد دانشگاه سوئدی) نیز جالب است، کمی توضیح می دهید؟
من در یک روستا به دنیا آمده ام و هم اکنون نیز در همان جا زندگی می کنم. در شهرهای مختلف از جمله اوپسالا، لوند، وسترس و یوله کار و زندگی کرده ام ولی همیشه به ریشه های دوران کودکی ام بازگشته ام. اکنون هر روزه مسافت طولانی بین خانه و محل کار را دررفت و آمد هستم. من همانگونه ای زندگی می کنم که به دیگران توصیه می کنم، بنابراین در پشت بام خانه من سلول ها و کالکتورهای خورشیدی نصب شده است و در هنگامی که خورشید می درخشد انرژی را برای من ذخیره می کنند. من ازدواج کرده ام و دو فرزند دارم که اکنون بزرگسال هستند. به فوتبال و باندی (یک نوع ورزش زمستانی شبیه به هاکی روی یخ است، مترجم) علاقه مندم حتی به عنوان مربی فوتبال به نوجوانان کمک می کنم.
- چگونه به انرژی خورشیدی علاقه مند شدید؟
علاقه من برمی گردد به سال 1981 زمانی که من تز دکترایم را کار می کردم. موضوع تحقیق من در مورد پوشش شیشه های پنجره بود به نحوی که اتلاف انرژی در ساختمان را از طریق پنجره کاهش دهد. چیزی که امروزه مرسوم است و به خوبی توسعه یافته ولی در آن زمان تکنولوژی جدیدی بود. در اوایل دهه 1980، سوئد با بحران انرژی مواجه بود و این مسئله فرصت های تحقیقاتی را ایجاد کرد. پیشنهادی را ازطرف شرکت Vattenfall دریافت کردم تا در مورد انرژی های تجدید پذیر با محوریت چگونگی بکارگیری انرژی های خورشیدی، تحقیق کنم. و این شروعی بود که من سال های سال در زمینه ی استفاده از انرژی خورشیدی به صورت گرما و الکتریسیته تحقیق نمایم. در طی این سالها علاوه بر کار با شرکت Vattenfall ، به عنوان مدرس نیز با دانشگاه های متعددی مثل اوپسالا و لوند، همکاری داشتم. در سال 2010 کرسی استادی فن آوری انرژی را در دانشگاه مالاردالن بدست آوردم و در این دانشگاه من راس یک گروه تحقیقاتی هستم که در مورد بهینه سازی انرژی در ساختمان و انرژی های تجدید پذیر تحقیق می کند. در این مسیر با خیلی از شرکت ها از جمله ABB و متخصص مشهور بنگت استرید، همکاری داریم.
- الکتریسیته خورشیدی، تکنولوژی های مختلفی دارد شما آینده کدام را بهتر می بینید؟
من به طور کلی آینده انرژی خورشیدی را روشن می بینم. ولی سلول های خورشیدی را خصوصاٌ برای صاحبان منازل مسکونی بهتر می دانم زیرا هزینه سلول های خورشیدی امروزه کاهش یافته و صاحب یک خانه نیز می تواند اضافه تولید خود را به شبکه تحویل دهد و بفروشد. همچنین حتی این امکان نیز وجود دارد که آنرا به صورت گرما در مخزن آب گرم ذخیره کند. (یعنی المنت حرارتی الکتریکی در داخل مخزن آب قرار گیرد که برق که بیش از نیاز تولید شده آنرا گرم نماید و در نتیجه الکتریسیته اضافه بصورت گرما ذخیره می شود و انرژی مورد نیاز برای گرم کردن آب از سایر منابع کاهش می یابد) البته گرمایش خورشیدی و آبگرم خورشیدی هرکدام جایگاه خودش را دارد که مورد سوال شما نیست.
- سیستم خرید برق تجدید پذیر در سوئد چگونه است؟
در سوئد هزینه برق منزل که پرداخت می کنید شامل سه بخش است بخش اول هزینه ای است که به نیروگاه تولید کننده برق پرداخت می کنید، بخش دوم هزینه ای که به شرکت که بوسیله شبکه، برق را توزیع می کند و آنرا به درب منزل شما می رساند می پردازید و بخش سوم هم همان مالیات است که شما در تمام خرید هایتان در سوئد می پردازید. وقتی برق تولیدی تان را به شبکه می دهید در واقع تنها فقط همان قیمت برق تولید شده در نیروگاه را دریافت می کنید. بنابر این قیمت فروش برق به شبکه به مراتب از قیمت خرید برق از شبکه کمتر است. این بدین معنا است که همواره برای شما صرفه اقتصادی بر این است برقی را که تولید کرده اید خودتان در خانه مصرف کنید تا این که آنرا به شبکه بفروشید. این مسئله باعث صرفه جویی در استفاده از شبکه برق و هزینه های مرتبط با آن می شود. ولی به علت هزینه بالای الکتریسیته در سوئد نسبت به ایران هنوز بسیاری از مردم از برق خورشیدی استفاده می کنند.
- آیا برای بهبود وضعیت انرژی در ساختمان در ایران توصیه ای دارید؟
اطلاعات من شاید هنوز راجع به وضعیت ایران کافی نباشد ولی به طور کلی توجه به محاسبات طراحی، آموزش و تعیین معیاری (معیار الزامی مترجم) برای حداکثر انرژی کل مصرفی در هر متر مربع ساختمان می تواند برخی از این پیشنهادات باشد. (انرژی کل مصرفی ساختمان عبارت از مجموع انرژی سوخت مصرفی ساختمان اعم از گاز یا نفت و غیره به علاوه ضریبی از مصرف انرژی الکتریکی در ساختمان مثلاً به علاوه دو برابر انرژی الکتریکی، مترجم)
- و سوال آخر آیا به عنوان یک خارجی در برداشت شما نسبت به ایران قبل و بعد از سفر به ایران تفاوتی حاصل شد؟
خانواده من قبل از آمدنم نگران بودند و حتی خودم هم اطمینان کافی نداشتم، ولی اکنون مطمئن هستم که ایران امن است و تمیزتر از برخی کشورهای دیگر است که من به آنها سفر کرده ام.
مصاحبه کننده : پرهام احمدی مقدم